Wet- en regelgeving
Op deze pagina behandelen wij alle relevante en actuele wet- en regelgeving op het gebied van energieverbruik en energiebesparing.
Wij behandelen onder andere de energiebesparingsplicht, energielabels, de EPBD, EED en BREAAM. Vragen naar aanleiding van onze artikelen kunnen gesteld worden aan onze milieu-expert via [email protected]
Informatieplicht
In dit artikel leggen wij uit wat de energiebesparingsplicht is en hoe Hero Balancer hieraan bijdraagt. Met Hero Balancer kun je al 4 tot 5 vinkjes zetten.
Wet milieubeheer, misschien heb je dit weleens langs horen komen.
De Wet milieubeheer is de belangrijkste milieuwet van Nederland en bestaat al sinds 1993. Het is de juridische gereedschapskist om het milieu te beschermen. De wet bevat algemene regels voor verschillende onderwerpen, zoals de verwerking van afvalstoffen, openbaarheid van milieugegevens en energiebesparing.
Binnen het activiteitenbesluit van deze wet valt de energiebesparingsplicht. Deze is bedoeld voor bedrijven met een hoger energieverbruik dan één van de volgende waardes:
- 50.000 kWh per jaar
- 25.000 m3 aardgas (of een equivalent hiervan) per jaar
De energiebesparingsplicht stelt dat een bedrijf die aan deze eisen voldoet, verplicht is om alle energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd van vijf jaar of minder uit te voeren.
Voor de meeste bedrijven is het erg lastig om in te schatten welke maatregelen hieraan voldoen. Daarom heeft de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) een Erkende Maatregellijst (EML) opgesteld voor negentien verschillende branches. Deze zijn terug te vinden via deze link.
De maatregelen uit deze lijst hebben altijd een terugverdientijd van vijf jaar of minder. In Figuur 1 is een voorbeeld van een erkende maatregel te vinden.
In de tabel staat beschreven hoe er voldaan kan worden aan deze maatregel en wanneer deze moet worden toegepast, dit kan op een zelfstandig of een natuurlijk moment zijn:
- Zelfstandig moment: deze maatregelen dienen ten alle tijden genomen te worden door de bedrijven
- Natuurlijk moment: deze maatregelen dienen te worden genomen op momenten als onderhoud of vervanging van bepaalde delen van een bedrijf (denk aan: als het luchtbehandelingskanaal wordt vervangen moet … worden aangebracht)
In 2019 is de energiebesparingsplicht wat uitgebreider geworden. Voor 1 juli moesten alle bedrijven die onder de energiebesparingsplicht vallen rapporteren over de genomen en te nemen besparingsmaatregelen: de informatieplicht. De informatieplicht houdt in dat de besparing plichtige bedrijven via het eLoket aan de RVO moeten doorgeven welke maatregelen zij wel en niet hebben genomen. Na deze deadline moet er één keer in de vier jaar worden gerapporteerd.
De verwachting is dat de handhaving op de informatieplicht de komende jaren strenger gaat worden om zo de Nederlandse besparingsdoelen te behalen. Handhaving van de energiebesparingsplicht/informatieplicht wordt vaak gedaan door de plaatselijke omgevingsdienst of gemeente.
Wij van Hero Balancer snappen dat dit voor de gemiddelde ondernemer soms onoverzichtelijk wordt en daarom hebben wij voor jou een document opgesteld waarin staat hoe jij kan voldoen aan de informatieplicht en op die manier boetes kan voorkomen:
Ook hebben wij per branche een overzicht gemaakt aan welke erkende maatregelen er wordt voldaan met het installeren van een Hero Balancer. Deze vind je terug in figuur 2.
Voor sommige van de genoemde maatregelen geldt jouw Hero als ‘alternatieve maatregel’. Dit betekent dat er wordt voldaan aan de maatregelen maar niet exact op de manier zoals beschreven. De omgevingsdienst of gemeente beoordeelt in dit geval of er aan de maatregelen wordt gedaan.
Figuur 1
Een voorbeeld van een erkende energiebesparende maatregel. Klik hier om de afbeelding op volledig formaat te zien.
Figuur 2
Energielabel utiliteit
Bij verkoop, verhuur of bouw van een gebouw is het hebben van een energielabel sinds 1 januari 2008 verplicht. Dit wordt gehandhaafd door de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Bij het ontbreken van een energielabel tijdens een transactie kan een boete worden opgelegd tot € 20.250,-. Een energielabel is tien jaar geldig.
Sommige gebouwen, zoals beschermde monumenten, hoeven geen energielabel te hebben.
Publieke en verheidsgebouwen met een oppervlakte groter dan 250 m2 moeten, indien dit aanwezig is, het energielabel zichtbaar ophangen bij bijvoorbeeld de ingang of receptie.
Een energielabel mag voor utiliteitsbouw alleen worden opgesteld door een gecertificeerd bedrijf. Een adviseur van dit bedrijf controleert het gebouw op een aantal aspecten volgens de ISSO-75.1 bepaling en laat het energielabel vervolgens registreren.
Een energielabel zegt iets over de energieprestaties en energiebesparende mogelijkheden van een gebouw. Voor de bepaling van een energielabel wordt er gekeken naar gebouw specifieke aspecten, zoals de gebouwschil en de aanwezige klimaatinstallaties.
Een energielabel bevat:
- Labelklasse (G t/m A)
- Energie-index
- Theoretisch berekend
- Energieverbruik
- Advies energiebesparende maatregelen
Het doel van het energielabel is voornamelijk om de energieprestaties van een gebouw en de mogelijkheden om dit te verbeteren te laten zien.
Verwarm en ventileer nooit meer een leeg pand
Wij meten aan- en afwezigheid van mensen door middel van bestaande of door Hero Balancer te plaatsen sensoren. Wanneer we merken dat er een zone niet meer wordt gebruikt, schakelen wij de klimaatinstallaties af. Je verwarmt en ventileert zo nooit meer voor een leeg gebouw. Zo bespaar je flink energie en stijgt jouw energielabel.Welk energielabel heb jij?
Kantoren met een oppervlakte van 100 m2 moeten vanaf 1 januari 2023 beschikken over energielabel van C of hoger, anders mogen zij niet meer worden gebruikt als kantoor. Misschien dat de aanwezigheid van een Hero net de labelsprong kan realiseren die jij nodig hebt om hieraan te voldoen.EED
In het onderstaand artikel leggen wij uit wat de Energy Efficiency Directive (EED) is en hoe Hero Balancer hieraan bijdraagt.
De Energy Efficiency Directive (EED) is een Europese richtlijn uit 2012, deze richtlijn heeft als doel om eind 2020 20%, en eind 2030 32,5% minder energie te verbruiken in Europa.
Om dit te realiseren zijn er voor bedrijven twee verplichtingen opgesteld:
- Het uitvoeren van energie-audits
- Het maken van een kosten-batenanalyse
Energieaudits:
Een onderneming is audit plichtig als:
- Het een fulltime-equivalent van 250 of meer heeft (250 mensen fulltime in dienst)
- Een jaaromzet heeft van meer dan 50 miljoen euro en een jaarbalans van meer dan 43 miljoen euro (dit is inclusief deelnemingen van partnerondernemingen en verbonden ondernemingen)
Het doel van een energie-audit is om bedrijven en instellingen bewust te maken van hun energieverbruik en van de mogelijkheden om energie te besparen. Zo geeft de energie-audit een gedetailleerd overzicht van alle energiestromen binnen een bedrijf of instelling.
Ook geeft de audit inzicht in de mogelijke besparingen en de effecten daarvan. Het gaat hier onder andere om het energieverbruik van gebouwen, industriële processen en installaties.
De EED-energie-audit moet eenmaal per vier jaar (de eerste keer was voor 5 december 2019) uitgevoerd worden en er moet een energie-auditverslag worden ingediend bij de RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland). Er wordt verwacht dat de handhaving de komende jaren sterk wordt aangescherpt. Het hebben van bepaalde duurzaamheidscertificaten is een uitzondering voor het uitvoeren van een energie-audit.
Een energie-auditverslag bestaat uit:
- Een overzicht van alle bestaande energiestromen (inclusief transport)
- Een beschrijving van de belangrijkste factoren welke het energieverbruik beïnvloeden
- Een overzicht van de energiebesparingsmogelijkheden van de onderneming voor de komende vier jaar
- Een beschrijving van alle kosteneffectieve energiebesparingsmaatregelen (deze zijn eventueel te vinden op een erkende maatregelenlijst)
Voor uiterlijk 31 december 2020 gaat de tweede ronde van de EED in. Dit is de deadline waarvoor je de tweede keer een EED-auditverslag moet indienen. Er zijn een aantal aanpassingen in dit auditverslag ten opzichte van de vorige keer:
- Ook besparende maatregelen met een terugverdientijd van meer dan vijf jaar moeten in het verslag worden opgenomen
- De erkende maatregelen worden nu in vier categorieën opgedeeld:
- Gebouwschil
- Faciliteiten (installaties)
- Processen
- Vervoer
Vergeleken met de eerste ronde van de EED wordt er vooral meer gefocust op vervoer.
Kosten-batenanalyse:
Bedrijven worden vanuit de EED ook gevraagd om een kosten-batenanalyse uit te voeren van de toekomstige situatie van het bedrijf in vergelijking met een hoog rendement warmtekrachtkoppeling (HR-WKK) en de aansluiting op het warmte- of koudenet.
Deze analyse is verplicht voor nieuwe of ingrijpend te renoveren industriële installaties met een vermogen van meer dan 20 MW en bij een nieuw of ingrijpend te renoveren stadsverwarmings- of koelingsnetwerk.
Hero Balancer heeft geen invloed op deze analyse, daarom wordt deze hier niet verder uitgelegd.
Hero Balancer draagt bij aan de EED door te voldoen aan verschillende erkende maatregelen. Hieronder is een overzicht te vinden van de erkende maatregelen waar je Hero aan voldoet. De erkende maatregelen zijn hetzelfde als voor de energiebesparings- en informatieplicht.
Het moeten uitvoeren van een EED-energie-auditverslag zorgt niet voor uitsluitsel van het voldoen aan de energiebesparings- en informatieplicht.
Voor sommige van de maatregelen in Figuur 3 geldt je Hero als ‘alternatieve maatregel’. Dit betekent dat er wordt voldaan aan de maatregelen, maar niet exact op de manier zoals beschreven. De omgevingsdienst of gemeente beoordeelt of er aan de maatregelen wordt gedaan.
Tevens geeft Hero Balancer een overzicht van het verbruik en de energiebesparing omtrent verwarmen. Dit levert goede gegevens op voor het energie-auditverslag.
Figuur 3
Een overzicht met alle erkende maatregelen waaraan wordt voldaan met het installeren van een Hero Balancer. Klik hier om de afbeelding op volledig formaat te zien.
BREEAM-NL In-Use
In dit artikel leggen wij uit wat de duurzaamheidscertificering BREEAM-NL In-Use is en hoe Hero Balancer hieraan bijdraagt.
BREEAM is een duurzaamheidscertificaat voor gebouwen en is in het leven geroepen door Dutch Green Building Council (DGBC). Een certificaat is maximaal drie jaar geldig, maar jaarlijks moet de score opnieuw worden bepaald. Alleen een erkende BREEAM-assessor kan het certificaat aanvragen.
Er zijn verschillende scores mogelijk. In Figuur 4 is de beoordelingsrichtlijn te vinden:
Doelen/doelstellingen van BREEAM-NL In-Use:
- Het vergroten van bewustzijn onder eigenaren, gebruikers, ontwerpers en beheerders
- Het mogelijk maken voor organisaties om vooruitgang aan te tonen bij het bereiken van milieudoelstellingen
- Het voorzien van erkenning door de markt van gebouwen met een lage milieu-impact
- Ervoor zorgen dat de ‘best-practices’ in gebouwen en de gebouwde omgeving worden geïmplementeerd
- Het stellen van prestatiestandaarden en criteria die uitstijgen boven de wettelijke eisen
- Het uitdagen van de markt om innovatieve en kosteneffectieve oplossingen te leveren die het milieu-impact minimaliseren
BREEAM focust zich op veel verschillende categorieën:
- Management
- Welzijn en Gezondheid
- Energie
- Transport
- Water
- Materialen
- Afval
- Landgebruik en ecologie
- Vervuiling
Door gebruik te maken van deze methode zorgt het BREEAM-certificaat ervoor dat duurzaamheid heel breed wordt benaderd. Er wordt dus niet alleen naar energieverbruik en CO2-uitstoot gekeken.
BREAAM kent vier verschillende keurmerken:
- BREEAM-NL Nieuwbouw
- BREEAM-NL In-Use
- BREEAM-NL Gebiedsontwikkeling
- BREEAM-NL Sloop en Demontage
Hero Balancer draagt het meeste bij aan het behalen van het BREEAM-NL In-Use certificaat. Deze uitleg gaat dus ook alleen over dit onderdeel.
Het BREEAM-NL In-Use certificaat is opgedeeld in drie onderdelen voor drie verschillende gebruikers en kan los gecertificeerd worden op deze onderdelen:
1: Asset:
Beoordeling van de gebouw- en locatiespecifieke aspecten, zoals het ontwerp van het gebouw, de transportvoorzieningen in en om het gebouw en de energetische waarde
Gebouwen moeten voldoen aan vereisten (staan in richtlijnen)
2: Beheer:
Beoordeling van de wijze waarop het beheer van het gebouw is georganiseerd en wordt uitgevoerd. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het onderhouden van het gebouw en het monitoren van duurzaamheidsprestaties. Gebouwen moeten voldoen aan bepaalde vereisten (staan in richtlijnen)
3: Gebruik:
Beoordeling van enerzijds eisen aan de wijze waarop de gebruiker of huurder met het gebouw omgaat en anderzijds eisen aan de huurderorganisatie om de gezondheid en welzijn van gebouwgebruikers te verhogen (kantoren, Retail of Musea)
Op basis van tientallen vragen wordt een totaalpercentage berekend. Dit totaalpercentage levert door middel van de beoordelingsrichtlijn de hoogte van het BREEAM-certificaat op. De beoordelingsrichtlijn is in de afbeelding hierboven terug te vinden
Hero Balancer draagt bij aan het behalen van alle drie de onderdelen van een BREEAM-NL In-Use certificering. Dit doen wij door de volgende punten te realiseren:
- Comfortverhoging
- Energiebesparing
- Aansturen naar behoefte
- Het aansturen van verschillende zones
- Monitoren van energieverbruik voor verwarmen
Deze punten sluiten aan bij een deel van de richtlijnen binnen de BREEAM-beoordeling. Met het hebben van jouw eigen Hero Balancer behaal je dus een hoger totaalpercentage.
Met onze eigen opgestelde BREEAM-tool kan je zelf berekenen of jouw gebouw BREEAM-NL In-Use kan worden gecertificeerd en hoe het installeren van je eigen Hero hieraan kan bijdragen. Neem contact met ons op om de BREAAM-tool te gebruiken.
Figuur 4
De beoordelingsrichtlijn voor BREAAM-NL In-Use. Klik hier om de afbeelding op volledig formaat te zien.
Energy Performance of Building Directive (EPBD)
In het onderstaand artikel leggen wij uit wat de EPBD is en hoe Hero Balancer hieraan bijdraagt. Op 10 juli 2018 is de nieuwe Europese energy performance of building directive vastgesteld: EPBD (III), deze richtlijn is 10 maart 2020 ingegaan.
De Energy Performance of Building Directive is een Europese richtlijn met als doel om energie te besparen in de gebouwde omgeving. De richtlijn bevat bepalingen voor:
- Systeemeisen voor technische bouwsystemen
- Documentatie van de energieprestatie van technische bouwsystemen
- Zelfregelende apparatuur voor de temperatuur per kamer of zone
- Laadinfrastructuur voor elektrische auto’s
- Keuringen van verwarmings- en airconditioningsystemen
- Gebouwautomatiserings- en controlesystemen
De maatregelen van de EPBD (III) zijn verdeeld in drie pijlers:
Systeemeisen technische bouwsystemen:
Er worden eisen opgesteld voor de technische bouwsystemen voor de volgende onderwerpen:
- Ruimteverwarming
- Ruimtekoeling
- Ventilatie
- Warm tapwater
- Ingebouwde verlichting
- Gebouwautomatisering
De systeemeisen zijn van toepassing als:
- Er een nieuw technisch bouwsysteem wordt geïnstalleerd
- Als bij bestaande systemen de opwekker of de ventilatie-eenheid (bijv. cv-ketel, centrale airconditioning, warmwatertoestel, ventilatie-unit) of een derde van de afgiftelichamen of inbouwarmaturen wordt geïnstalleerd, vervangen of verbeterd
De systeemeisen voor de energieprestatie worden uitgedrukt in de berekende primaire fossiele energie ten opzichte van de netto behoefte. Door het op deze manier te berekenen wordt niet alleen de efficiëntie meegenomen maar ook het gehalte hernieuwbare energie (RVO, 2019).
De energieprestatie-eisen zijn te vinden in Figuur 5.
Bovenop de systeemeisen voor de energieprestatie moet het technische bouwsysteem onder andere:
- Een ruimteverwarmingssysteem hebben waar de warmtecapaciteit niet groter dan nodig is om de warmtevraag van het gebouw te voorzien
- Zijn afgesteld op een energetisch optimale stooklijn met het behoud van comfort en is ingeregeld om optimaal te presteren
De volledige eisenlijst is te vinden in het volgende document: Systeemeisen technisch bouwsysteem.
Op het moment dat de systeemeisen van toepassing zijn moeten ze ook door de installateur worden gedocumenteerd aan de gebouweigenaar. Tevens is het verplicht om zelfregulerende verwarmingsapparatuur te installeren, voorbeelden van apparatuur welke aan de eisen voldoen zijn:
- Een thermostatische radiatorknop
- Een kamerthermostaat
- Een thermostaat van een ventilatorconvector
- Een gebouwautomatiserings- en controlesystemen die de temperatuur reguleren per verblijfsruimte of gebied
Vanaf 1 januari 2026 moeten utiliteitsgebouwen met een verwarmings- of airconditioningssysteem met een vermogen van meer dan 290 kW voorzien zijn van een gebouwautomatiserings- en controlesysteem (GACS), deze systemen moeten:
- Het energieverbruik permanent controleren, bijhouden, analyseren en aan de hand hiervan gaan bijsturen
- De energie-efficiëntie van een gebouw toetsen en de beheerder informeren over de verbetermogelijkheden van het gebouw
- Kunnen communiceren met andere verbonden apparaten en technische bouwsystemen (mogelijk van andere fabrikanten) in het gebouw
Hier is ook de ‘Smart Readiness Indicator’ voor opgesteld om gebouweigenaren inzicht te geven over de voordelen van ‘Smart-technologieën’ in de bestaande bouw. Deze voordelen zijn voornamelijk op het gebied van energie-efficiëntie en comfort(W/E adviseurs, 2019).
Smart Readiness Indicator
Vanuit de EPBD wordt er ook een Smart Readiness Indicator (SRI) opgesteld, deze laat zien hoe klaar het gebouw voor de toekomst is. Over het implementeren in de praktijk van deze indicator is nog weinig bekend.
Het product van Hero Balancer sluit goed bij deze indicator omdat het zorgt voor een zo efficiënt mogelijke aansturing van de klimaatinstallatie, daardoor wordt er nooit meer energie verbruikt als nodig is. Daarbovenop kan het product van Hero Balancer gemakkelijk communiceren met andere technische systemen door de communicatie via Modbus en BACnet.
Hero Balancer zorgt altijd voor een zo efficiënt mogelijke klimaatinstallatie. Dit doen wij door het meenemen van de actuele 24-uurs weerdata en de specifieke energieprestatie van het gebouw.
Op basis van deze gegevens zorgen wij dat de warmtecapaciteit van jouw ruimteverwarmingssysteem niet groter dan nodig is om te voorzien in de warmtevraag van het gebouw en is afgesteld op een energetisch optimale stooklijn met het behoud van comfort.
De actuele weerdata (inclusief zon en wind) en de specifieke energieprestatie van jouw gebouw worden meegenomen in de aansturing van jouw klimaatinstallatie. Op die manier komt de energieprestatie van jouw gebouw zo dicht mogelijk in de buurt van de netto behoefte en zul je altijd aan de indicatoren voor systeemrendementen voor verwarming en koeling voldoen.
Tevens voldoe je met een Hero aan de verplichting om zelfregulerende verwarmingsapparatuur te installeren. Met Hero wordt jouw gebouw per zone zo efficiënt mogelijk verwarmd.
Hero zet zelfs de eerste stappen richting het hebben van uw eigen gebouwautomatiserings- en controlesysteem.
Technische keuringen verwarmings- en aircosystemen
Met het ingaan van de EPBD (III) worden de keuringsverplichtingen voor verwarmings- en aircosystemen herzien. De EPBD-keuring voor beide systemen is verplicht vanaf een totaal vermogen van 70 kW. Als één van beide systemen is gekoppeld aan een ventilatiesysteem, moet dit systeem ook gekeurd worden (RVO, 2019). Deze keuring moet eens in de vijf jaar worden herhaald (epbd inspectie, 2019).
Naast de aangepaste bovengrens worden de volgende wijzigingen doorgevoerd:
- Gebouwen die worden verwarmd of gekoeld met systemen die een nominaal vermogen van 290 kW of meer hebben moeten, vanaf 2026, uitgerust zijn met een GACS, wat de apparatuur controleert en aanstuurt. Als dit is geïnstalleerd vervalt de keuringsplicht
- De keuring is van toepassing op verwarmingssystemen. De verplichte keuring van stookinstallaties vanuit het activiteitenbesluit blijft van kracht
- De keuringen betreffen voortaan het hele systeem en niet alleen de opwekker
- De keuringen moeten naast een keuringsrapport leiden tot een advies voor de kosteneffectieve verbetering van de energieprestatie van het systeem. Dit rapport wordt aan de eigenaar of verhuurder afgegeven
Handhaving:
De gemeenten worden verantwoordelijk voor de handhaving van de keuringsverplichting. Zij moeten de keuringsrapporten bovendien steekproefsgewijs controleren. Om de gemeenten bij de handhaving te ondersteunen, komt er een afmeldregister voor de keuring van aircosystemen, net zoals dit al bestaat voor verwarmingssystemen.
Uitzondering op de keuringsverplichting:
Als er een energieprestatiecontract is afgesloten, zoals bedoeld in de EED
Waar een GACS aanwezig is
